گام در موسیقی
در ابتدا به تعریف گام در موسیقی می‌پردازیم. به توالی نت ها که با ترتیب و فاصله خاص از یک نت شروع میشود و تا اکتاو بعد ادامه پیدا میکند گام میگویند. چرا می‌گوییم ترتیب و فاصله خاص؟ به این دلیل که نت‌ها در گام‌های مختلف ترتیب و فاصله مختلف از هم دارند.
گام ممکن است بالارونده یا پایین‌رونده باشد، یعنی ارتفاع نت‌ها در آن به ترتیب صعودی یا نزولی مرتب شده باشد. که بر اساس نیاز نواخته یا خوانده می‌شوند.
چرا یادگیری گام در موسیقی اهمیت دارد
به عنوان یک موزیسین و نوازنده داشتن اطلاعات کافی از گام‌های موسیقی بسیار مهم است. اگر شما بخواهید بداهه نوازی کنید یا در زمینه آهنگسازی فعالیت داشته باشید یا بخواهید قطعه ای را تنظیم کنید و با گروهی بنوازید، دانستن گام‌های موسیقی بسیار اهمیت دارد.
حتی به عنوان یک نوازنده اگر هم نخواهید آهنگسازی یا تنظیم کنید یا حتی نخواهید بداهه نوازی کنید باز هم به دانستن گام در موسیقی نیاز دارید. شما نیاز دارید برای بهتر نواختن قطعه آن را آنالیز کنید. که یکی از نکاتی که به آنالیز قطعه کمک میکند مشخص کردن گام قطعه است. (آنالیز کردن قطعات خود بحث مفصلی دارد.)
انواع گام در موسیقی غربی
- گام‌های ماژور
- گام‌های مینور
که هر کدام فاصله و ترتیب خاص خود را دارد. (در مقاله های بعد راجب فواصل کاملا صحبت خواهم کرد.)
نام گام‌ها
هر گام بر اساس اولین نت آن نامگذاری میشود، برای مثال، گام «لا» از نت لا شروع شده و پس از پیمودن فاصله‌هایی (پرده‌هایی) به اکتاو یا فاصلهٔ هشتم (نت «لا» ی بعدی) می‌رسد. قسمت بعدی نام یک گام معرفی‌کنندهٔ سیری است که برای طی این فواصل تا فاصلهٔ هشتم به کار گرفته میشود. مثلاً گام دو ماژور یا «دو بزرگ» از پایهٔ نت دو شروع میشود و فواصلش منطبق بر تعریف گام ماژور است.
تمرینات عملی گام در موسیقی
به غیرت از بحث تئوری و اهمیت آن، نواختن گام‌های موسیقی روی ساز میتواند برای هنرجویان گیتار بسیار کمک کننده باشد. در مقاله‌های قبلی راجب تمرینات روزانه برای افزایش سرعت و قدرت دست در گیتار مفصل صحبت کردم. یکی از این تمرینات گام نوازی است. که به نوازنده کمک میکند بتواند تکنیک خود را بالا ببرد.
نکته: اجرای تمرینات تکنیکی نیازمند این است که برای هر کس توسط مدرس، شخصی سازی شوند. زیرا هر تمرین در زمان مناسب به فرد مناسب باید ارائه شود. بهتر است که از مدرسی کار بلد کمک بگیرید.
میتوانید در دوره های آموزشی من ثبت نام کنید و برنامه منظمی جهت یادگیری و ارتقای نوازندگی خود داشته باشید.
در ویدئوی زیر اجرای دو نمونه گام ماژور را می‌بینید، که تمرین بسیار خوبی برای گرم کردن دست‌ها و همچنین بالا بردن تکنیک نوازندگی می‌باشد.
نظرات خودتان را در کامنت با من به اشتراک بگذارید.
سیاوش محمدی
